روایتی مستند از تشکیلات مخفی حزب توده ایران/ کتاب «سایۀ سرخ» به نمایشگاه سی و ششم رسید

انتشارات موسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی به‌تازگی کتابی با عنوان «سایۀ سرخ» منتشر کرده است؛ اثری پژوهشی به قلم محمدامین فرج‌الهی که برای نخستین‌بار با تکیه بر اسناد اطلاعاتی پیش و پس از انقلاب اسلامی ایران، به بازخوانی دقیق و مستند تشکیلات مخفی پرداخته است.

با توجه به اهمیت حزب توده در ایران در ادوار مختلف و با توجه به بسیاری از ناگفته‌ها در مورد این حزب و لایه‌های مختلف آن پرداختن به تشکیلات مخفی آن اهمیت دارد. 

کتاب «سایۀ سرخ» حاصل پژوهشی چندساله است که از دل اسناد طبقه‌بندی‌شده، گزارش‌های اطلاعاتی، منابع آشکار منتشرشده و روایت‌های تاریخ شفاهی، تصویری تازه و واقع‌گرایانه از یکی از پیچیده‌ترین شبکه‌های سیاسی-امنیتی در تاریخ معاصر ایران ارائه می‌دهد. این اثر با پرداختن به ماهیت، ساختار و عملکرد تشکیلات مخفی حزب توده، تلاش دارد پرده از لایه‌های پنهان روابط امنیتی حزب با شوروی و نقش آن در تحولات کلان کشور بردارد.

در «سایۀ سرخ»، نخست با مروری بر تاریخچه فعالیت مخفی در حزب توده، به بررسی زمینه‌های شکل‌گیری تشکیلات پنهان این حزب از بدو تاسیس می پرداخته می‌شود؛ ساختاری که با انگیزه‌های ایدئولوژیک و نیازهای امنیتی خاص حزب در بستر شرایط سیاسی ایران شکل گرفت.

در ادامه، نویسنده به رابطه اطلاعاتی حزب توده با نهادهای اطلاعاتی شوروی می‌پردازد و با تحلیل اسناد و گزارش‌های موجود، همکاری سازمان‌یافته حزب با سرویس‌های اطلاعاتی شوروی، به‌ویژه کا.گ.ب.، را روشن می‌سازد. بخش بعدی به کمیت و کیفیت شبکه تشکیلات مخفی حزب اختصاص دارد؛ جایی که ابعاد جغرافیایی و سازمانی این شبکه تشریح می‌شود و نحوه جذب، آموزش، و هدایت نیروها در قالب فعالیت‌های زیرزمینی توضیح داده می‌شود. در ادامه، با تمرکز بر مهم‌ترین منابع اطلاعاتی حزب، چهره‌ها و نهادهایی معرفی می‌شوند که اطلاعات حیاتی کشور را در اختیار حزب قرار داده‌اند و مسیرهای انتقال این اطلاعات به خارج از کشور نیز بررسی می‌شود.

فرج‌الهی سپس با واکاوی دقیق اسناد و شواهد موجود، به بررسی نقش حزب توده در رویدادهای حساسی چون کودتای نوژه و کودتای قطب‌زاده می‌پردازد و میزان نفوذ یا دخالت اعضای حزب در این تحرکات امنیتی را مورد ارزیابی قرار می‌دهد.

در پایان، کتاب به فرآیند طی‌شده در نهادهای اطلاعاتی جمهوری اسلامی برای ضربه به حزب می‌پردازد و با استناد به اسناد رسمی و روایت مأموران دخیل، روند شناسایی، رصد و در نهایت انهدام شبکه مخفی حزب توده را به‌صورت مستند روایت می‌کند. 

کتاب «سایۀ سرخ» را می‌توان نقطه عطفی در پژوهش‌های امنیتی و سیاسی مربوط به تاریخ معاصر ایران دانست. تمرکز بر منابع اطلاعاتی و امنیتی منحصربه‌فرد، این اثر را به منبعی قابل اتکا برای پژوهشگران، دانشگاهیان و علاقه‌مندان به تاریخ احزاب سیاسی، به‌ویژه حزب توده ایران، بدل کرده است.

انتهای پیام/